Merken zijn belangrijke middelen voor organisaties om zich van elkaar te onderscheiden. Daarnaast worden merken gebruikt om de klanten te laten zien welke producten door hetzelfde bedrijf gemaakt worden. Voorts kan een merkenrecht gebruikt worden om misbruik door anderen te voorkomen. Hoe en tegen welke rechten kan een merkenrecht worden ingeroepen? Welke functies heeft een merkenrecht? Met welke voorwaarden en voorschriften moet rekening worden gehouden bij de deponering van een merkenrecht? Dit en meer komt in dit artikel aan bod.
Een goed gedeponeerd merkenrecht is een intellectueel eigendomsrecht dat een vrij gebruik van het betreffende merk op allerlei gebieden garandeert. Voordat men een merknaam kiest, is het belangrijk om uit te zoeken of het betreffende merk niet al door andere organisatie wordt gebruikt, of zelfs al als merkenrecht is gedeponeerd. Hiertoe dient het zogenoemde merkenregister te worden geraadpleegd. Iedere organisatie (nationaal of internationaal) heeft een register met daarin de reeds gedeponeerde merken. In zo’n register kan eenvoudig worden bekeken of de naam al eerder is gedeponeerd. Bijna elk land heeft een landelijk merkenbureau, daarnaast heeft de Europese Unie een Europees merkenbureau.
Ieder nationaal merkenbureau kan slechts bescherming garanderen met betrekking tot het betreffende land. Bij het Europees merkendepot strekt de bescherming zich uit over de hele Europese Unie. De beschermingsduur van een depot is 10 jaar. Dit kan na iedere periode met eenzelfde termijn worden verlengd. De voorwaarden en regels met betrekking tot een depot kunnen per land verschillen. Binnen de Europese Unie gelden over de hoofdlijn wel dezelfde regels. Dit is zeker het geval wanneer de merknaam wordt gevestigd bij het Europese merkenbureau. In Nederland hebben we geen nationaal merkenbureau, maar zijn we aangewezen op een bureau voor de hele Benelux.
De wet die in Nederland geldt met betrekking tot het merkenrecht heet het Benelux Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom (BVIE). Dit verdrag heeft betrekking op alle in Nederland, België en Luxemburg gedeponeerde merknamen, tekeningen en modellen. (Voor meer informatie over het tekeningen- en modellenrecht verwijs ik u naar mijn artikel over dit recht.) In deze wet zijn de voorwaarden voor een depot, de beschermingsduur en de restricties vastgelegd. De inschrijving van een merk is niet gratis; de precieze kosten zijn afhankelijk van de omvang en het gebied waarvoor de inschrijving geldig is.
Niet elke naam of ieder woord is zomaar in te schrijven als merk. Volgens artikel 2.1 uit het eerder genoemde BVIE zijn in beginsel alle benamingen, tekeningen, afdrukken, stempels, letters, cijfers, vormen van waren of verpakkingen en alle andere voor grafische vorming vatbare tekens geschikt om als merk in te schrijven. Dit is dus heel breed. Wel zijn er verscheidene uitzonderingen op de bovengenoemde basisregel, maar het voert iets te ver om daar in dit artikel verder op in te gaan. Naast de uitzonderingen op de basisregel zijn er ook absolute en relatieve weigeringsgronden. Dit zijn eigenlijk verkapte uitzonderingen. Zolang met beide rekening gehouden wordt, kan voor de rest alles worden ingeschreven als merk.
Een merkenrecht is op het gebied van de intellectuele eigendom een sterk recht dat vaak overheerst ten opzichte van andere intellectuele eigendomsrechten. Het is voor bedrijven naast octrooirechten dan ook het belangrijkste intellectuele eigendomsrecht. Een nadeel voor net beginnende bedrijven zijn vaak de kosten, maar toch zou ik ieder bedrijf adviseren om zo snel mogelijk zijn merknaam (en daarmee de bedrijfsnaam) ‘veilig’ te stellen door de vestiging van een merkenrecht. Wilt u weten of uw merk geschikt is voor een depot, of heeft u andere merkgerelateerde vragen, dan kunt u altijd contact opnemen met mr. Sophia Sipkens.
Lees ook de andere artikelen van mr. Sophia Sipkens.